Bron: Rijksmonumentenregister
Omschrijving onderdeel 4A
MOLEN, XVIII of ouder; waterradmolen met aanhorigheden, gerestaureerd in de jaren 80; naast het voorplein op de noordoever van de beek; vrijwel vierkant bakstenen gebouw met zolderverdieping onder schilddak met grijze pannen; geen dakgoot; geprofileerde bakstenen rand als muurbeëindiging direct onder dakvoet; ingang met geblokte omlijsting in oostgevel; daarboven een hijsluik; in noordgevel twee ronde zolderlichten.
Waardering
MOLEN, deeluitmakend van een ensemble van molen met houtloods, is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang
– vanwege de ouderdom
– vanwege de relatieve zeldzaamheidswaarde
– vanwege de aardige architectuur
– als cultuurhistorisch en – indertijd – functioneel onderdeel van het landgoed
Brochure Open Monumentendag Bronckhorst 2013
Dit oorspronkelijke bezit van de Heren van Bronkhorst ging in de loop van de 14e eeuw over naar Jacob van Hackfort.
Een zekere Berend van Hackfort werd beroemd om zijn strijdlust. Zijn praalgraf is te vinden in de NH-kerk te Vorden. De hoektorens van het gebouw stammen uit de 16e eeuw en de voorgevel is gebouwd in Lodewijk XVI-stijl.
Tegenwoordige eigenaar van het kasteel is Vereniging Natuurmonumenten.
Nadat zowel het rad als het gebouw in slechte staat waren geraakt, werd de watermolen in 1952 stilgezet. In 1981 werd Natuurmonumenten eigenaar van de molen. Het duurde nog tot 1998 voor de molen, voorzien van een nieuw rad en nieuwe molenstenen, volledig gerestaureerd weer in bedrijf kwam. Aanvankelijk stond de Baakse Beek namelijk te droog.
Door het plaatsen van een stuw verhoogde het waterschap Rijn en IJssel het waterpeil in de beek en kon de molen weer in gebruik worden genomen.
De waterradmolen draait doorgaans in de weekends en kan dan bovendien van binnen worden bezichtigd. Deze korenmolen wordt door vrijwilligers draaiend gehouden. Soms wordt de molen ook gebruikt om hout te zagen.