Bron: Rijksmonumentenregister
Omschrijving
De waarschijnlijk rond 1862 gebouwde R.K. PASTORIE (1) heeft een rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak met gesmoorde Tuiles du Nords. Het dak heeft op beide hoeken aan de voorzijde een gemetselde schoorsteen. In het midden van het dak bevindt zich een houten klokkestoel welke wordt bekroond door een ingesnoerde naaldspits met leidekking. Op de spits bevindt zich een zinken pinakel. De gevels zijn gemetseld in kruisverband en hebben een omlopende gepleisterde plint. Aan de bovenzijde zijn de gevels voorzien van een omlopend gepleisterd fries met gecorniste kroonlijst. De vensters worden afgesloten door anderhalfsteens segmentbogen en hebben aan de onderzijde hardstenen lekdorpels. Enkele bovenlichten van de schuiframen zijn uitgevoerd in imitatie glas-in-lood. Boven de schuiframen van de verdieping bevinden zich moderne rolluiken. Achter de pastorie bevindt zich een ruime tuin die oorspronkelijk doorliep tot het einde van de thans nog resterende tuinmuur.
De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft een middenrisaliet en gepleisterde hoekpilasters. De rechterzijde van de gevel heeft in de plint twee ronde ventilatieopeningen met daarvoor gietijzeren roosters. Op de begane grond heeft het risaliet een geprofileerd deurkozijn op hardstenen dorpel en neuten, voorafgegaan door een hardstenen stoep. Het kozijn is voorzien van een paneeldeur met twee glaspanelen. Hiervoor zijn gietijzeren sierroosters aangebracht. De deur heeft een bovenlicht van glas-in-lood. Aan beide zijden van de toegang heeft de gevel twee 6-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten. Op de verdieping heeft de gevel vijf 4-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten. Boven het risaliet is het dakschild voorzien van een aangekapte dakkapel met twee gekoppelde enkelruits ramen. De dakkapel wordt gedekt door een lessenaarsdak.
De LINKER ZIJGEVEL heeft boven de plint twee 6-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten voorzien van imitatie glas-in-lood. Op de verdieping heeft de gevel twee 4-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten voorzien van imitatie glas-in-lood. Het achterste deel van de gevel heeft op de begane grond en verdieping een dichtgemetselde vensteropening. Op de begane grond heeft de gevel aan de achterzijde een platgedekte aanbouw met het koetshuis. De verbinding is aan de bovenzijde van de gevels voorzien van een ezelsrug. De voorgevel van de aanbouw heeft een deurkozijn op hardstenen neuten en dorpel, dat aan de bovenzijde wordt afgesloten door een halfsteens korfboog. Het boogveld is voorzien van siermetselwerk. Het kozijn heeft een opgeklampte deur met enkelruits bovenlicht. De zijgevel is geheel blind uitgevoerd.
De RECHTER ZIJGEVEL is geheel rood gepleisterd en heeft boven de plint op de begane grond aan de linkerzijde een 6-ruits schuifraam met 2-ruits bovenlicht voorzien van imitatie glas-in-lood. Rechts van het schuifraam heeft de gevel op de begane grond een geprofileerd deurkozijn op hardstenen neuten en dorpel. Het kozijn is voorzien van een 6-ruits paneeldeur. Rechts van dit kozijn heeft de gevel een enkelruits klapraam. Boven het deurkozijn bevindt zich een 2-ruits schuifraam met 2-ruits bovenlicht voor het trappehuis. Op de verdieping is de gevel op beide uiteinden voorzien van een 4-ruits schuifraam met 2-ruits bovenlicht. Het dakschild is aan de rechterzijde voorzien van een hoge gemetselde schoorsteen.
De ACHTERGEVEL heeft op de begane grond boven de plint een gewijzigde vensterindeling. In het midden heeft de gevel een gewijzigd deurkozijn met twee smalle zijlichten en een groot meerruits bovenlicht voorzien van glas-in-lood. Rechts van dit kozijn heeft de gevel een klein 4-ruits raam, afgesloten door een halfsteens rollaag. Het deurkozijn wordt afgesloten door een anderhalfsteens rollaag. De linkerzijde van de gevel heeft op de begane grond een groot vierkant kozijn, afgesloten door een anderhalfsteens rollaag. Het kozijn is voorzien van een enkelruits raam en twee meerruits bovenlichten, uitgevoerd in glas-in-lood. Het kozijn wordt aan de linkerzijde geflankeerd door een smal enkelruits raam, voorzien van een meerruits bovenlicht uitgevoerd in glas-in-lood. Aan de rechterzijde van het vierkante kozijn bevindt zich een deurkozijn op hardstenen dorpel en neuten met een enkelruits paneeldeur en meeruits bovenlicht, uitgevoerd in glas-in-lood. Het rechterdeel van de gevel heeft op de begane grond een vierkant kozijn voorzien van een enkelruits raam met bovenlicht van glas-in-lood. Het kozijn wordt afgesloten door een anderhalfsteens rollaag. Aan beide zijden wordt dit kozijn geflankeerd door een 2-ruits stolpraam met glas-in-lood bovenlicht. Op de verdieping heeft de gevel vijf 4-ruits schuiframen met 2-ruits bovenlichten.
Het INTERIEUR van de pastorie is grotendeels intact bewaard. De centrale hal wordt aan beide zijden geflankeerd door een aantal woon- en slaapvertrekken. Aan de linker achterzijde van het pand bevindt zich de keuken. De pastorie bevat nog een groot aantal waardevolle interieurelementen zoals onder andere een zeer rijk uitgevoerde tegelvloer in de hal, oorspronkelijke stucplafonds met florale motieven, marmeren schouwen met gestucte schoorsteenmantels en schuifdeuren met glas-in-lood.
Waardering
– van architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een pastorie gebouwd met invloeden van het Neoclassicisme. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten zoals onder andere de gave verhoudingen en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder andere gepleisterde details zoals het fries met kroonlijst en de hoekpilasters, de grote schuiframen met hardstenen lekdorpels en de opvallende klokkestoel. Tevens geeft de combinatie van het exterieur met het rijk uitgevoerde interieur het pand een bijzondere monumentale waarde.
– van stedebouwkundige waarde door de prominente situering in het historische gebied- rondom Huize Baak, direct tussen de R.K. kerk en de voormalige oranjerie. Het object vormt een belangrijk historisch ensemble met het koetshuis, de schuurkerk en de R.K. kerk.
– van cultuurhistorische waarde als onderdeel van de historisch gegroeide bebouwing rondom huize Baak. De resterende bebouwing is een goed bewaarde afspiegeling van de sociaal/economische ontwikkeling van de plaats Baak. De pastorie heeft samen met de naastgelegen schuurkerk en R.K. kerk een belangrijke rol gespeeld als religieus centrum van Baak.